باز شدن پای ماشین‌آلات دست دوم با عمر 20 سال و بالاتر به ایران
تورم و تحریم را می‌توان دو عاملی دانست که در سال‌های اخیر نظم و آرامش را در تمامی حوزه‌‍‌ها به هم ریخته است و صنعت و صنعتگر هم از بازی دلار و تحریم بی نصیب نمانده است. حالا نوبت این آسیاب به صنایع ماشین‌سازی پلیمری رسیده است.
به گزارش انجمن پی وی سی به نقل از اینپیا، تورم و تحریم را می‌توان دو عاملی دانست که در سال‌های اخیر نظم و آرامش را در تمامی حوزه‌‍‌ها به هم ریخته است و صنعت و صنعتگر هم از بازی دلار و تحریم بی نصیب نمانده است. حالا نوبت این آسیاب به صنایع ماشین‌سازی پلیمری رسیده است و آنطور که رئیس انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری می‌گوید، به دنبال افزایش هزینه تامین تجهیزات، برخی با استفاده از مجوزهای وزارت صمت اقدام به بازسازی و واردات ماشین‌آلات دست دوم چینی با عمر 20 سال کرده‌اند، ماشین‌آلاتی که گاهی با عنوان آهن آلات قراضه هم وارد کشور شده که نه تنها سرمایه‌های کشور را از بین می‌برد، بلکه به نوعی تولید و صنعت را به عقب برمی‌گرداند. این ادعا درحالی است که برخی فعالان حوزه واردات ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی معتقدند این اتفاق نه تنها بد نیست بلکه بسیاری از ماشین‌های دست دوم با عمر بالای خارجی وضعیت مطلوبی دارند که با توجه به شرایط اقتصادی فعلی در ایران نباید مسیر واردات آن‌ها را سد کرد. به دنبال ظهارنظرهای مخالفان و موافقان بررسی اینپیا حکایت از آن دارد که موضع وزارت صمت به انجمن ماشین‌سازان نزدیک‌تر بوده و مسئولان این وزارتخانه بر این موضوع تاکید دارند که مجوز صادر شده از سوی این نهاد اکنون با انحرافاتی از هدف اصلی خود همراه است و دراین راستا مدیر گروه ماشین‌آلات صنعتی وزارت صمت درتوضیح ماجرا اعلام کرد که این مجوز برای 10 سال قبل بوده اما از دو سال پیش تاکنون مشکلاتی ایجاد شده است که مسئولان این وزارتخانه به دنبال راهی برای ابطال یا اعمال محدودیت‌های سختگیرانه در این راستا هستند.
محمدرضا شاکری، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری درباره جزئیات این موضوع به اینپیا، گفت: پیش از این هم ماشین آلات دست دوم اروپایی به کشور وارد میشد اما اکنون عده‌ای ماشین‌آلات دست دوم چینی را که با قیمت‌های نازل می‌خرند، وارد می کنند و این اتفاق به دنبال مجوزهایی که از وزارت صمت گرفته شده با عنوان بازسازی ماشین‌الات مستعمل رخ داده است. در این زمینه وزارت صمت اعلام میکند این جواز برای بازسازی ماشین آلات داخل بوده نه بازسازی ماشین الات خارجی اما این افراد به نام بازسازی ماشین الات، ماشین های بسیار کارکرده چینی با عمر بیست سال و بالاتر را وارد ایران می کنند و یا در همان چین رنگ کرده و تعویض پلاک می کنند و به مردم می فروشند.
او افزود: پیش‌بینی ما بر این است که در سال 1400 حداقل هزار مورد از این ماشین‌ها وارد شده و همچنان وارد می‌شود که هم سرمایه کشور را هدر می دهد و هم صنعت ماشین سازی داخل را با بحران مواجه می کند. در این زمینه ما از طرف انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری به وزارت صمت نامه زدیم، وزاتخانه می گوید مجوز صادر شده برای بازسازی ماشین آلات بود اما این افراد تعبیرشان این بود که با این مجوز ماشین‌های مستعمل چینی را بازسازی کرده و بعد از تعویض پلاک به کشور وارد کنند. این افراد پلاک ماشین 20 سال پیش را به 5 سال قبل تغییر می دهند حتی بخشی از این ماشین آلات هم با عنوان آهن آلات قراضه وارد کشور می شود که تعرفه گمرک پایین تری داشته باشد و به نظر می‌رسد هیچ نهاد ناظری در این زمینه وجود ندارد.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری بیان کرد: متاسفانه شرایط اقتصادی کشور هم به گونه‌ای است که میزان سرمایه گذاری کم شده اگر در سال‌های گذشته برای تجهیز یک کارگاه 10 میلیارد سرمایه لازم بود در شرایط فعلی برای همان کارگاه 100 میلیارد مورد نیاز است و این تفاوت باعث می شود عده زیادی به خصوص واحدهای صنعتی کوچک به دنبال ماشین‌های این چنینی بروند اما در نهایت این شرایط چیزی جز ضرر به دنبال ندارد چرا که بعد از یکی دو ماه این تجهیزات از بین می‌روند.
شاکری با اشاره به اینکه این ماشین‌آلات توجیه محیط‌زیستی هم ندارند، گفت: این دستگاه ها مصرف برق بسیار بالاتری دارند به نوعی به نظر می‌رسد به یک دوره ماقبل برمیگردیم به جای اینکه ماشین آلات جدیدتر، با سرعت بالاتر و به روزتر وارد کشور شود که سرعت تولید را افزایش دهد، ماشین آلات قدیمی‌تر وارد می‌شوند که سرعت تولید نه تنها افزایش پیدا نمی کند بلکه کاهش هم می‌یابد و میزان خرابی هم بیشتر است. مشابه این شرایط بعد از فروپاشی شوروی هم در ایران تجربه شد، بعد از فروپاشی شوروی، تعداد زیادی ماشین آلات دست دوم از روسیه وارد کشور شد، بعدا هم تبدیل به آهن قراضه شد و این سرمایه کشور بود که از بین رفت و علت هم فقط دلالی عده‌ای است.
به واردات ماشین‌آلات دست دوم به عنوان نقطه قوت نگاه شود
واردات ماشین‌آلات دست دوم در حالی مورد انتقاد رئیس انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری است که برخی فعالان حوزه وادرات ماشین‌آلات صنعتی، نوروزخانی یکی از فعالان حوزه واردات ماشین‌آلات صنعتی درباره این موضوع به اینپیا؛ گفت: به عنوان نکته اول باید توجه کرد که هر زمان جلوی واردات چه ماشین‌های نو و چه دست دوم گرفته شد، آسیب هم شروع می‌شود. اینکه یک تولیدکننده به یک دستگاه نیاز دارد و با قیمت مناسب آن را تهیه میکند را باید به عنوان نقطه قوت نگاه کرد. در ماشین آلات دست دوم من تاکنون به موردی که از چین وارد شود برنخوردم و معمولان آنچه از چین وارد می‌شود ماشین نو است اما ماشین دست دوم از اروپا وارد می‌شود. نکته ای که هست این است که واردات ماشین 20 ساله به ایران حسن محسوب می شود چرا که ما به معنای واقعی در ایران ماشین‌سازی نداریم و آنچه هست هم یک عنوان بیشتر نیست بنابراین به نظر من ماشین دست دوم 20 ساله که از اروپا به ایران وارد می‌شود، از نظر تکنولوژی و کیفیت به مراتب از ماشین ایرانی ساخت داخل بالاتر است. صنعت ما 40 سال عقب‌تر از صنعت کشورهای اروپایی است از همین رو این اتفاق خیلی هم اتفاق خوبی است و در یک برنامه بلندمدت می‌توانیم این ماشین‌ها را وارد کنیم که حداقل ماشین‌سازهای داخلی از تکنولوژی ساخت آن کپی کنند.
او افزود: موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد بحث قیمت است، ماشین دست دوم به یک دهم قیمت از اروپا وارد می‌شود، در صورتی که اکنون با نرخ ارز فعلی و وضعیت مالی کشور هیچ تولیدکننده پول خرید ماشین نو را ندارد. با یوروی 30 هزارتومنی بانک چه کسی توانایی این دارد کهماشین دو میلیون یورویی از اروپا وارد کند؟ بنابراین از نظر اقتصادی هم واردات ماشین آلات حتی با عمر بالا از کشورهای دیگر توجیه منطقی دارد. از سوی دیگر ارتباط بانکی ایران با دنیا قطع شده است. زمانی بود که با گشایش ال سی خرید به صورت اقساط و بلندمدت انجام میشد اما امروز در شرایط قطع بودن ارتباط بانکی ایران با دنیا چنین شرایطی وجود ندارد و باید پیش از تحویل کالا تمام هزینه آن پرداخت شود.
این فعال حوزه واردات درباره وضعیت زیست‌محیطی دستگاه‌های وارداتی گفت: از نظر استاندارد محیط‌زیستی هم این دستگاه‌ها با نمونه داخلی قابل مقایسه نیست. دستگاه داخل به لحاظ بهره‌وری بسیار عقب است نسبت به ماشین‌های اروپایی و ماشین ده سال قبل اروپایی وضع بهتری نسبت به ماشین ساخت داخل دارد حداقل استاندارد یورو چهار را رعایت میکند.
وزارت صمت به دنبال ابطال یا ضابطه‌مندی یک مجوز
خدیجه یزدانی‌فر، مدیر گروه ماشین‌آلات صنعتی وزارت صمت درباره موضوع واردات ماشین‌آلات دست دوم با عمرا بالا و همچنین موضع وزارت صمت نسبت به این اتفاق به اینپیا گفت: مجوزی که از سوی وزارت صمت داده شده مربوط به 10 سال قبل است که بر اساس آن می‌توان ماشین‌های دست دوم را بازسازی و نوسازی کرد اما در این مجوزاشاره نشده است که این ماشین‌آلات، باید ماشین‌های ایرانی باشد یا خارجی و فقط در عنوان این مجوز ذکر شده بازسازی و نوسازی ماشین‌آلات دست دوم. کد آیسیک این فعالیت هم تعریف شده و به دنبال آن طبیعتا در استان‌ها برای آن پروانه و جواز هم صادر شده است. مهم‌ترین هدف از این مجوز این بود که به صاحبان صنایع کمک شود اگر ماشینی دارند که نیاز به بازسازی دارد، شرکت هایی باشند که این تجهیزات را اورهال و بازسازی کنند یا اینکه این شرکت‌ها بتوانند ماشین خارجی کارکرده را اورهال کرده و بفروشند که این قسمت از این مجوز اکنون مشکلاتی را ایجاد کرده است که برخی ماشین کارکرده با هر چند سال قدمت را از خارج وارد می‌کنند، در ایران اورهال کرده و می‌فروشند. با توجه به اینکه همچین پروانه‌ای متاسفانه رسما تعریف شده است، امکان این وجود دارد که این شرکت‌ها ماشین‌آلات دست دوم خارجی که کارایی لازم رو ندارند را خریداری کرده وارد کند و با یک تعریف بازسازی و نوسازی به صنایع بفروشند.
او افزود: گرچه وقتی ما به عنوان وزارت صمت به این قضیه اعتراض می کنیم، این افراد مدعی هستند که خریدار چنین ماشینی متوحه کارکرده بودن این تجهیزات می‌شود و با آگاهی اقدام به خرید میکند اما واقعیت این است که چنین ادعایی صحت ندارد و کارشناسان این حوزه معتقدند که در بسیاری از موارد کارا نبودن و بی‌کیفیتی این ماشین‌ها قابل تشخیص نیست.
یزدانی فر درباره اقدامات وزارت صمت برای ساماندهی به این مجوز بیان کرد: این پروانه ها در دو سال اخیر ایجاد مشکل کرده‌اند و از همین رو به طور جدی در دستور کار وزارتخانه است که اگر امکان داشته باشد، ابطال شود و در صورتی که این امکان وجود نداشت محدودیت‌های بسیار جدی برای آن در نظر گرفته شود که این سواستفاده‌ها پایان پذیرد چرا که در برخی از صنایع از جمله صنعت پلاستیک و پلیمر مشکلات بسیاری ایجاد کرده است. ددلاین زمانی که برای نتیجه دادن فعالیت ها انتظار داریم بین سه تا 6 ماه آینده یا نهایتا تا پایان سالتعیین تکلیف شده و تغییراتی در این پروانه اعمال شود.این تغییر لزوما می‌تواند ابطال نباشد بلکه تعیین چهارچوب‌های سختگیرانه‌ای باشد که این حجم از واردات ماشین‌آلات با کیفیت پایین را محدود کند اما در جهت ساماندهی این وضعیت حرکت کردیم چرا که روندی هم برای ورود ماشین‌آلات دست دوم خارجی تحت عنوان سرمایه‌گذاری خارجی از طریق همین مجوز در حال ایجاد شدن است که در این زمینه در استعلام‌های جدید مخالفت خود را بارها به سازمان سرمایه‌گذاری اعلام کردیم.
منبع: انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی وی سی ایران
