رئیس هیأت مدیره انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پی وی سی ضمن تأکید بر ضرورت توجه صنایع بالادست پتروشیمی به تکمیل زنجیره ارزش این صنعت، حذف معافیت مالیاتی و اعمال پلکانی مالیات بر ارزش افزوده، بر صادرات مواد خام و نیمه خام را موجب پیدایش بهاری در صنایع تکمیلی دانست.

مهندس عباسعلی متوسلیان در گفت و گو با اینپیا در خصوص حذف معافیت مالیاتی صادرات مواد اولیه پتروشیمی، به صورت خام یا نیمه خام اظهار کرد: اگر این اقدام بر اساس طرح “رقابت پذیری زنجیره ارزش صنایع تکمیلی” اتاق بازرگانی ایران باشد که برای صنایع پتروشیمی، فولاد، مس و آلومینیوم تدوین شده و از تجربیات چین، کره و ترکیه الگو برداری شده، حتما راهگشا خواهد بود.

رئیس هیأت مدیره انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پی وی سی، معتقد است اگر هر موادی که پتروشیمی ها صادر می‌کنند، مشمول مالیات و عوارض پلکانی باشد و تمایل عرضه به سمت داخل وجود داشته باشد، یک بهار کاری در صنایع تکمیلی ایجاد خواهد شد.

متوسلیان، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران، در خصوص کاهش متوسط نرخ صادراتی پتروشیمی‌ها نیز گفت: رئیس کل امور بین‌المللی شرکت ملی صنایع پتروشیمی از کاهش متوسط قیمت صادراتی هر تن محصولات پتروشیمیایی از ۸۰۰ دلار در سال ۱۳۹۰ به ۳۶۲ دلار در سال ۱۳۹۹ خبر داده، این در حالی است که میزان کل تولید پتروشیمی‌ها در سال 99 معادل 35 میلیون تن بوده و از این مقدار 10 میلیون تن حدود 30 درصد برای صنایع داخلی عرضه شده و 25 میلیون تن از تولیدات مجتمع های پتروشیمی به بازارهای هدف صادر شده است.

وی افزود: این آمار نشان می دهد تقاضا برای محصولات پتروشیمی در دنیا علیرغم تحریم‌ها و ریسک بالای تبادلات تجاری وجود دارد اما این موضوع همچنان با چالش افزایش تناژ صادراتی و کاهش ارزش صادراتی محصولات پتروشیمی ایران همراه است.

متوسلیان ادامه داد: از دلایل اصلی کاهش متوسط نرخ صادراتی از سال 90 تا 99 به 360 دلار، این است که سهم محصولات پایه پتروشیمی مثل متانول در پرتفولیو صادراتی پتروشیمی ها افزایش یافته که ارزش صادراتی آنها نسبت به محصولات میان دستی و تکمیلی همواره پایین‌تر بوده است. به عنوان نمونه متوسط قیمت صادراتی متانول ایران در سال گذشته حدود 200 دلار و متوسط قیمت صادراتی رزین PVC (به عنوان محصولی میان دستی) حدود 950 دلار بوده است. در حقیقت پتروشیمی‌ها بجای آن‌که متانول را تبدیل به محصولات با ارزش افزوده بالاتر نمایند و بعد صادر کنند، به صادرات مواد خام اولیه با اعمال اندکی تغییرات می‌پردازند.

باید در صادرات، محصول محور باشیم

به گفته رئیس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پی وی سی، راهکار صنایع تکمیلی این است که پتروشیمی‌ها به زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی توجه کنند. این تجربه جهانی است که پس از تأمین کامل مواد اولیه صنایع تکمیلی پتروشیمی، محصولات تولید شده صنایع پایین دست می تواند 2 الی 3 برابر ارزش افزوده ایجاد کند و ما باید در صادرات، محصول محور باشیم تا با تبدیل مواد اولیه پتروشیمی به محصولات نهایی، ارزش صادراتی محصولات پتروشیمی افزون شود.

این فعال اقتصادی از دیگر چالش های پیش روی تولید و صادرات، در محصولات پتروشیمیایی را نحوه تعیین قیمت پایه مواد اولیه پلیمری دانست و گفت: در حال حاضر قیمت CFR مواد پلیمری در بنادر چین، ارزان تر از Ex-work ایران است. حتی قیمت‌های ایران به قیمت بنادر هند نزدیک شده که بخاطر موقعیت جغرافیایی این کشور، هزینه حمل و نقل دریایی بالاتر است و در شرایط کرونا این هزینه گران‌تر هم شده است.

مبنای قیمت گذاری نباید کشورهای هدف صادراتی باشد

رئیس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پی وی سی خاطر نشان کرد: تا سال 98 مبنای قیمت‌گذاری تنها قیمت‌های منتشر شده در نشریه آیسیس و پلتس بود اما تبصره هوشمندانه ای توسط کمیته تنظیم بازار به این فرمول اضافه شد که اگر قیمت فوب ایران در این دو نشریه نبود (که معمولا هم نیست) مبنای قیمت گذاری، کشورهای هدف صادراتی ایران باشد، در حالی که بازارهای هدف صادراتی شامل کشورهایی مثل ترکیه می شود که اکثر محصولات خود را از اروپا تهیه می کند.

متوسلیان ادامه داد: چالش‌هایی از این قبیل باعث شده واحدهای تولیدی صنایع تکمیلی پتروشیمی همواره با کاهش ظرفبت تولیدی خود حتی به زیر 30 درصد دچار شوند.

وی افزود: در صورتی که قیمت خوراک صنایع تکمیلی بر اساس قیمت‌های رقابتی و جهانی محاسبه شود و تبصره کشورهای هدف صادراتی به عنوان مبنای قیمت گذاری حذف شود و زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی با اعمال سیاست‌های تشویقی مبتنی بر تجربیات موفق جهانی، تکمیل شود، علاوه بر رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار، نرخ صادرات محصولات پتروشیمی کشور نیز می تواند به چندین برابر ارقام فعلی افزایش یابد.